Brodziec paczulka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Paczulka wonna)
Brodziec paczulka
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

brodziec

Gatunek

brodziec paczulka

Nazwa systematyczna
Pogostemon cablin (Blanco) Benth.
A. L. P. P. de Candolle, Prodr. 12:156. 1848
Synonimy
  • Mentha cablin Blanco
  • Pogostemon patchouly Pellet[3].

Brodziec paczulka, paczulka wonna, paczulka[4] (Pogostemon cablin) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Nazwa "paczuli" pochodzi z języka tamilskiego, od பச்சை paććai (zielony) i இலை ilai (liść). Paczuli pochodzi z tropikalnego obszaru Azji (od Filipin poprzez Archipelag Malajski i Półwysep Indochiński po Indie)[4][3]. Gatunek uprawiany jest poza tym na Karaibach i w zachodniej Afryce. W klimacie umiarkowanym uprawiany bywa w szklarniach[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Bylina lub półkrzew osiągający 1 m wysokości.
Liście
Jajowatotrójkątna, ząbkowana, owłosiona i ogruczolona blaszka.
Kwiaty
Niewielkie, białe lub biało-różowe, zebrane w nibyokółkach w szczytowe nibygrona[4].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • Roślina kosmetyczna – dostarcza olejku paczulowego, podobnie jak szereg innych gatunków z tego rodzaju (Pogostemon cablin, P. commosum, P. hortensis, P. heyneasus oraz P. plectranthoides). Za najlepszy uważany jest olejek właśnie z paczulki. Olejek wytwarzany jest metodą tzw. destylacji parowej. Jest utrwalaczem zapachów, dodającym świeżości perfumom i zwiększającym percepcję innych składników[5]. Ma barwę żółtą lub zieloną o zapachu piżmowo-kamforowym. Roślina była szczególnie popularna w XIX wieku, kiedy też przekładano jej suszonymi pędami czystą bieliznę, w celu jej aromatyzowania i odstraszania moli[4].
  • Składnik środków odstraszających owady[6];
  • W Indiach, Japonii i Malezji bywa stosowany jako antidotum na ukąszenia węży;
  • W tradycyjnej medycynie azjatyckiej jest stosowana jako środek relaksujący, przeciw bólom głowy, brzucha i biegunkom. Również popularny środek w aromaterapii.

Znaczenie w hinduizmie[edytuj | edytuj kod]

Paczulka według ruchu Hare Kryszna jest zamieszkiwana przez Krysznę[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
  4. a b c d e Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
  5. Bohumír. Hlava: Rośliny kosmetyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984, s. 172. ISBN 83-09-00765-5.
  6. Phytotherapy Research 2005, vol 19, pp 303–9.
  7. #1031906 [online], www.organicthailand.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].